Alle vrouwen tussen de 30 en de 60 jaar oud krijgen om de vijf jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Voor dat onderzoek wordt een ‘uitstrijkje’ gemaakt. Bij dat uitstrijkje worden er met een klein borsteltje cellen weggehaald bij de baarmoedermond. Sinds de aanpassing van het bevolkingsonderzoek, in 2017, wordt dat uitstrijkje eerst getest op aanwezigheid van het Humaan Papilomavirus, HPV. Dat virus is de belangrijkste veroorzaker van baarmoederhalskanker. Pas als er virus in het uitstrijkje wordt aangetroffen, wordt ook verder gekeken naar eventuele afwijkende cellen. Worden er afwijkende cellen gevonden, dan wordt u doorgestuurd naar de gynaecoloog.

De mededeling dat er ‘afwijkende cellen zijn gevonden’, geeft bij de meeste vrouwen een onzeker gevoel. Dat is lang niet altijd nodig. In verreweg de meeste gevallen is er helemaal geen sprake van baarmoederhalskanker. Wel kunnen afwijkende cellen een voorstadium zijn.

Om te ontdekken wat er aan de hand is, kijkt de gynaecoloog met een zogeheten colposcoop naar de baarmoedermond. Daarbij kijkt de zorgverlener hoe groot het gebied is met afwijkende of onrustige cellen en hoe sterk de afwijking in de cellen is. Soms kan het nodig zijn om een klein stukje weefsel voor verder onderzoek weg te nemen. Dat heet een biopsie.

In de meerderheid van de gevallen is er na de colposcopie geen verdere behandeling nodig. Wel maken we vervolgafspraak voor een nieuwe controle, meestal na 6 maanden.

Soms wordt bij een colposcopie dus een biopsie afgenomen voor verder onderzoek door een patholoog. Daarbij wordt met een kleine tang wat weefsel weggenomen. Dat kan even een pijnlijk gevoel geven. Afhankelijk van de uitslag van dat aanvullende onderzoek wordt een nieuwe afspraak gemaakt.

In weer andere gevallen kan de gynaecoloog het afwijkende weefsel meteen al wegnemen via een zogeheten lisexcisie. Daarbij wordt met een elektrisch verhit draadje, een ‘lis’, het afwijkende stukje van de baarmoedermond onder lokale verdoving weggenomen. Dit is een poliklinische ingreep, wat betekent dat u direct daarna gewoon weer naar huis kunt. Wel kan het zijn dat u in de dagen daarna wat bloedverlies heeft. Bij 5% van de vrouwen treedt na een lisexcisie veel bloedverlies op (meer dan bij een normale menstruatie. Neemt u in dat geval contact op met uw gynaecoloog van Curilion).

Als het afwijkende gebied te groot is voor zo’n lisexcisie, kan het nodig zijn om u door te verwijzen naar het ziekenhuis. Daar wordt dan een operatieve ingreep verricht, een zogenaamde conisatie. De gynaecoloog verwijderd dan het zieke gedeelte van de baarmoedermond.

Verdere vragen kunt u natuurlijk altijd aan de gynaecoloog van Curilion stellen.
Ook is er een patiëntenvereniging voor gynaecologische kanker: Olijf.
Op de website kanker.nl van KWF Kankerbestrijding staat ook veel informatie over uitstrijkjes en baarmoederhalskanker.
Informatie over het bevolkingsonderzoek staat op de site van het RIVM.